Αρχική σελίδα















Αστεροειδείς

 


Γενικά:
Μέσα στον πλανητικό μας χώρο μεταξύ των πλανητών Aρη και Δία, υπάρχει ένας αμέτρητος κόσμος τεράστιων ή και μικρών βράχων, που κινούνται συγκρατούμενοι από την ηλιακή έλξη, δημιουργώντας μια ζώνη γνωστοί σε όλους μας ως ζώνη των αστεροειδών ή μικρών πλανητών. Τα σχετικώς μικρά αυτά ουράνια σώματα ονομάστηκαν έτσι γιατί μοιάζουν με άστρα ή με μικρούς πλανήτες, γιατί και αυτά κινούνται ακριβώς όπως και όλοι οι πλανήτες, διαγράφοντας ελλειπτικές τροχιές γύρω από τον Ήλιο.

Από το τέλος του 16ου αιώνα, ο μεγάλος Γερμανός αστρονόμος Κέπλερ, μετά την ανακάλυψη των νόμων του προσπαθούσε να βρει μήπως υπάρχει κάποια σχέση, ένας νόμος, ο οποίος να προκαθόριζε τις θέσεις των πλανητών μέσα στο χώρο του ηλιακού μας συστήματος. Σημειώνουμε ότι την εποχή του ήταν μόνο οι 6 από τους 9 πλανήτες γνωστοί. Οι Ερμής, Αφροδίτη, Γη, Άρης, Δίας και Κρόνος.

Υπολογίζοντας τις αποστάσεις των πλανητών αυτών από τον Ήλιο, ο Κέπλερ βρήκε πως αυτές παίρνοντας ως μονάδα μέτρησης την απόσταση Γης - Ηλίου, είναι οι ακόλουθες: Ερμής 0,39, Αφροδίτη 0,72, Γη 1, Άρης 1,52, Δίας 5,2, και Κρόνος 9,55. Αλλά Βλέποντας την αναλογία αυτών των αποστάσεων, εύρισκε πως η απόσταση μεταξύ Άρη και Δία ήταν υπερβολικά μεγάλη, υπήρχε δηλαδή κάποιο κενό. Γι’ αυτό, κατά τη θεωρητική μελέτη του θέματος, υπολόγισε πως οπωσδήποτε μεταξύ Άρη και Δία πρέπει να υπάρχει ένας ακόμη άγνωστος πλανήτης, γι’ αυτό και έγραφε το 1596 στο σύγγραμμά του “Κοσμογραφικό Μυστήριο” τη φράση: “Μεταξύ Άρη και Δία νέον πλανήτη θέτω”. Αλλά οι σοφοί εκείνης της εποχής απέρριπταν τη γνώμη αυτή του Κέπλερ γι’ αυτό και γρήγορα ξεχάστηκε και από αυτόν ακόμη τον ίδιο.

Μετά από έναν αιώνα και πάλι δημιούργησε ερωτήματα μεταξύ των αστρονόμων, το κενό μεταξύ Άρη - Δία, Τότε, το 1772 ο αστρονόμος Τίτιους μελετώντας εκ νέου το θέμα διατύπωσε τον “Νόμο περί των πλανητικών αποστάσεων”, τον οποίο έκανε ευρύτατα γνωστό ο Μπόντε, γι’ αυτό και ο Νόμος αυτός λέγεται σήμερα νόμος των Τίτιους και Μπόντε, Βάση του Νόμου αυτού οι αποστάσεις των πλανητών από τον Ήλιο, με μονάδα την απόσταση Γης - Ηλίου, είναι: 0,4, 0,7, 1, 1,6, 2,8, 5,2, 10 και συνεπώς μεταξύ Άρη (2,8) και Δια (5,2) υπήρχε πράγματι ένα κενό.

Όμως, ενώ είχε εντυπωσιάσει τους αστρονόμους η ανακάλυψη αυτή, έμενε το κενό, μεταξύ Άρη - Δια. Το κενό αυτό κλόνισε τη θεωρία των Τίτιους και Μπόντε, γι’ αυτό και οι αστρονόμοι πίστευαν πως “συμπτωματικά” οι πλανήτες βρισκόντουσαν στις θέσεις που κατέχουν και πως κανείς νόμος δεν τους τοποθέτησε εκεί, κατά τη δημιουργία του πλανητικού μας συστήματος.

Το 1801, με δικαιολογημένη έκπληξη, ο Ιταλός αστρονόμος Γκουισέπε Πιάτσι ανακάλυψε στη θέση του αναζητούμενου πλανήτη τον αστεροειδή Δήμητρα, που ήταν ένας μικρός ασήμαντος πλανήτης. Αυτό πάντως το μικρό μέγεθος του νέου πλανήτη δεν είχε μεγάλη σημασία. Η ουσία ήταν πως πράγματι υπήρχε πλανήτης στην περιοχή που πρόβλεπε ο νόμος των Τίτιους - Μπόντε. Αλλά αμέσως μετά την ανακάλυψη της Δήμητρας παρατηρήθηκε ένας ακόμη μικρός πλανήτης, η Παλλάδα, και στη συνέχεια πολλοί άλλοι. Έτσι, μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, με τη βοήθεια της φωτογραφικής παρατήρησης, είχαν ανακαλυφθεί -αντί του ενός αναζητούμενου μεγάλου πλανήτη- εκατοντάδες μικροί πλανήτες, οι οποίοι ονομάστηκαν από τον Γουίλιεμ Χέρσελ “αστεροειδείς”, δηλαδή σώματα που μοιάζουν με άστρα.

Μέχρι το 1977 είχαν υπολογιστεί πλήρως οι τροχιές 2.042 αστεροειδών, ενώ όπως υπολογίζεται σήμερα, ο αριθμός των αστεροειδών που έχουν διαμέτρους μεγαλύτερες από ένα χιλιόμετρο πρέπει να ξεπερνά τις 500.000. Βέβαια η λέξη διάμετρος δεν είναι δόκιμη -όσον αφορά τους αστεροειδείς- αφού με εξαίρεση τους μεγαλύτερους απ’ αυτούς, οι άλλοι δεν έχουν σφαιρικό σχήμα.

Οι αστεροειδείς των οποίων το μήκος δεν ξεπερνά τα 200 χιλιόμετρα έχουν πολύπλοκα σχήματα και μοιάζουν με κομμάτια κάποιου ουράνιου σώματος που ξαφνικά θρυμματίστηκε. Οι πιο γνωστοί, όμως, αστεροειδείς, που όπως πιστεύουν πολλοί αστρονόμοι συνελήφθησαν από την βαρυτική έλξη γύρω από τον Άρη, είναι οι δύο δορυφόροι του πλανήτη Άρη, ο Φόβος και ο Δείμος. Ενώ από την άλλη, η Δήμητρα έχει διάμετρο 785 χλμ., η Παλλάδα 490 χλμ. και η Ήρα 190 χλμ.

Σήμερα, υπολογίζεται ότι η συνολική μάζα των αστεροειδών, των “αλητών του διαστήματος όπως συνήθως καλούνται, που έχουν διάμετρο μέχρι ένα χιλιόμετρο, φτάνει το ένα χιλιοστό της μάζας της Γης, ενώ ο κάθε ένας απέχει από τον άλλον αρκετά μεγάλη απόσταση που μπορεί να φθάσει τα 10.000.000 χιλιόμετρα.

Οι τροχιές των περισσότερων αστεροειδών είναι σχεδόν κυκλικές, σχηματίζουν μια ελαφριά κλίση ως προς την εκλειπτική και οι περισσότεροι έχουν περιόδους περιφοράς γύρω από τον Ήλιο, τριών έως επτά ετών. Μερικοί όμως παρουσιάζουν περιόδους μέχρι και 12 έτη, ενώ οι μικρότεροι περιφέρονται γύρω από τον Ήλιο σε λιγότερο από τρία χρόνια.

Πέρα όμως από τους παραπάνω αστεροειδείς που αποτελούν θεωρητικά μία ομάδα, έχουν εντοπιστεί άλλες τρεις μικρότερες ομάδες που έχουν διαφορετικές τροχιές από τους προαναφερθέντες και παρουσιάζουν έντονο ενδιαφέρον. Είναι οι δύο ομάδες των Τρωικών αστεροειδών (Trojan asteroids) και των αστεροειδών Απόλλων (Apollo asteroids).

Γενικά όλοι οι αστεροειδείς δεν έχουν ατμόσφαιρα και η βαρύτητα σ’ αυτούς είναι τελείως ασήμαντη, ιδιαίτερα των μικρών. Θα μπορούσαμε λοιπόν, να πούμε πως είναι ένας κόσμος χωρίς βαρύτητα. Στην επιφάνειά τους ο άνθρωπος θα ζύγιζε μόλις λίγα κιλά, γι’ αυτό με ένα μονάχα πήδημα θα μπορούσε να πετάξει στο διάστημα και χωρίς καν να χρησιμοποιήσει πυραύλους.

















 



 


Photo Album:

Αστεροειδείς

Αστεροειδής Gaspra

Αστεροειδής Ida

  

Αν πάτε σε έναν Αστεροειδή:
Λόγο του μικρού μεγέθους των αστεροειδών και της ασθενής βαρυτικής τους έλξης, αν περπατούσατε σε έναν τέτοιο διαστημικό βράχο δεν θα ζυγίζατε πολλά κιλά. Στην πραγματικότητα θα νιώθατε σαν να επιπλέατε στο Διάστημα παρά ότι στέκεστε πάνω σε κάτι στερεό.

Ένας αστεροειδής δεν θα φαινόταν επίπεδος όπως μοιάζει η επιφάνεια της Γης. Ο γαλάζιος πλανήτης μας είναι τόσο μεγάλος, ώστε όταν στέκεστε στην επιφάνεια του δεν μπορείτε να διακρίνεται τις καμπύλες στον ορίζοντα. Πάνω σε έναν αστεροειδή όμως θα βλέπατε τις καμπύλες του εδάφους από όλες τις πλευρές.

Οι αστεροειδείς είναι γεμάτοι προεξοχές και ανώμαλο έδαφος, και όχι ομαλοί και στρογγυλοί σαν τους πλανήτες. Πάνω σε έναν μικρό αστεροειδή, θα είχατε τη δυνατότητα να διαγράψετε τον γύρω του “κόσμου” σας σε μερικές ώρες. Η επιφάνεια θα ήταν γεμάτη απότομους λοφίσκους και επικίνδυνούς κρατήρες, ενώ η παντελής έλλειψη αέρα, νεφώσεων και τρεχούμενου νερού θα δυσχέραιναν την παραμονή σας.

Κάποτε, οι αστροναύτες ίσως μπορέσουν να προσεδαφιστούν πάνω τους με σκοπό τη μελέτη και την εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων πολύ χρήσιμα για την ανθρωπότητα. Τα διαστημικά βράχια που πλησιάζουν αρκετά τη Γη αποτελούν έναν εύκολο στόχο για τους ανθρώπους, παρόλα αυτά απαιτούνται ακόμα πολλά χρόνια δύσκολης προσπάθειας για να φτάσουμε στο σημείο μιας επανδρωμένης αποστολής σε αστεροειδή.

 Ερωτήματα:

  • Γιατί υπάρχουν όλοι αυτοί οι αστεροειδείς αντί έναν πλανήτη μεταξύ Αρη και Δία;

  • Ποιοι μηχανισμοί ευθύνονται στη διαφοροποίηση των αστεροειδών σε μεταλλικούς και σε πετρώδης;

  • Είναι πράγματι ο 4 Vesta διαφοροποιημένος; Ποια είναι η γεωλογική ιστορία του;

  • Με ποιον τρόπο οι αστεροειδείς αφήνουν τις “κανονικές” τροχιές τους και πλησιάζουν επικίνδυνα τη Γη; Ποιες είναι οι πιθανότητες μιας πιθανής μελλοντικής σύγκρουσης ενός αστεροειδή πάνω στη Γη;